Page 7 - Biologia na czasie 1. Podręcznik

Zasady prowadzenia badań biologicznych

Badania biologiczne przeprowadza się według określonego schematu, w którym
wyróżnia się pięć głównych etapów.

Etap badania Opis Przykład
1 Obserwacja Zaobserwowanie przez badacza niezna- Siewki pszenicy oświetlane z jednej

nego organizmu czy niewytłumaczonego
strony rosną w kierunku źródła światła.
procesu.
2 Sformułowanie Problem badawczy zazwyczaj przyjmu- Czy siewki pszenicy oświetlane z jednej

problemu je postać zdania pytającego, na które strony rosną w kierunku źródła światła?
badawczego badacz chce znaleźć odpowiedź, lub (zdanie pytające)
równoważnika zdania. lub
Wpływ oświetlania siewek pszenicy
z jednej strony na kierunek ich wzrostu.
(równoważnik zdania)

3 Postawienie Udzielenie przewidywanej, Siewki pszenicy oświetlane z jednej

hipotezy niekoniecznie prawdziwej odpowiedzi strony rosną w kierunku źródła światła.
na pytanie sformułowane w problemie (zdanie twierdzące)
badawczym. Hipoteza może mieć formę lub
zdania oznajmującego twierdzącego lub Siewki pszenicy oświetlane z jednej
przeczącego. strony nie rosną w kierunku źródła
światła. (zdanie przeczące)

4 Weryfikacja Sprawdzenie prawdziwości hipotezy za Zaplanowanie i założenie hodowli siewek.

hipotezy pomocą obserwacji lub doświadczenia. Próba badawcza: hodowla siewek
Etap ten obejmuje: oświetlanych z jednej strony.
• zaplanowanie doświadczeń, czyli okre- Próba kontrolna: hodowla siewek
ślenie sposobu, w jaki badacz będzie oświetlanych równomiernie.
sprawdzał hipotezę. Najważniejsze Zebranie wyników w postaci danych
jest prawidłowe zaplanowanie próby liczbowych, a następnie ich analiza.
badawczej i próby kontrolnej – powinny
się one różnić jedynie badanym czyn-
nikiem. Pozostałe czynniki i warunki
powinny być identyczne we wszystkich
próbach. Należy pamiętać, aby dla
każdej próby kontrolnej i badawczej
wykonać wiele powtórzeń;
• przeprowadzenie doświadczeń;
• zebranie wyników, czyli wykonanie do-
kumentacji badań, najczęściej w formie
tabel lub wykresów;
• analizę wyników. próba kontrolna próba badawcza

5 Sformułowanie Wniosek musi być oparty bezpośrednio Jeżeli analiza danych potwierdza

wniosku na wynikach obserwacji prawdziwość założonej hipotezy,
lub doświadczenia. Jest potwierdze- można ją przyjąć.
niem lub zaprzeczeniem hipotezy. Gdy Wówczas wniosek powinien brzmieć:
hipoteza została odrzucona, zwykle są Siewki pszenicy oświetlane z jednej
podejmowane dalsze badania i stawiana strony rosną w kierunku źródła światła.
jest nowa hipoteza.

7